Prawo pierwokupu, czyli pierwszeństwo zakupu nieruchomości przysługuje w Polsce kilku podmiotom. Należą do nich gminy, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz Lasy Państwowe. Co ciekawe, jeśli prawo pierwokupu przysługuje kilku instytucjom, Lasy Państwowe mają przed nimi pierwszeństwo.
KIEDY PRZYSŁUGULE LASOM PAŃSTWOWYM PRAWO PIERWOKUPU
Zagadnienie to reguluje ustawa o lasach z dnia 30 kwietnia 2016 roku (art.37). Na jej mocy skarb państwa za pośrednictwem Lasów Państwowych może nabywać nieruchomość w ramach prawa pierwokupu gdy:
1. grunt oznaczony jest jako las w ewidencji gruntów i budynków,
2. nieruchomość jest objęta uproszczonym planem urządzania lasu,
3. grunt przeznaczony jest pod zalesienie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu;
ODSTĘPSTWA OD PRAWA PIERWOKUPU
Ustawodawca wyszczególnił kilka przypadków, w których prawo pierwokupu nie obowiązuje:
1. dziedziczenie,
2. zbycie gospodarstwa rolnego (gruntów rolnych wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego),
3. nabywca nieruchomości to małżonek, krewni lub powinowaci w linii prostej, krewni lub powinowaci w linii bocznej, osoba związana ze zbywcą z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli oraz jednostka samorządu terytorialnego.
PROCES ZAKUPU NIERUCHOMOŚCI Z PRAWEM PIERWOKUPU LASÓW PAŃSTWOWYCH
Pierwszym krokiem jest podpisanie przez strony warunkowej umowy kupna-sprzedaży nieruchomości u notariusza. Notariusz niezwłocznie informuje o zawarciu umowy nadleśnictwo właściwe dla miejsca położenia nieruchomości. Nadleśniczy może skorzystać z prawa pierwokupu w wciągu 30 dni od otrzymania informacji od notariusza. Jeśli termin ten upłynie, a Lasy Państwowe nie zgłoszą chęci zakupu, strony przystępują do podpisania ostatecznej umowy u notariusza.
Co jeśli LP zdecydują się na zakup? 10 dni ustawodawca przewiduje na wystąpienie nadleśnictwa o zgodę na wykonanie prawa pierwokupu do Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. W kolejnym kroku Lasy Państwowe wykonują prawo pierwokupu zakupu nieruchomości przez podpisanie oświadczenia w formie aktu notarialnego u notariusza.
Akt notarialny zakupu gruntu nie zgłoszony do nadleśnictwa, co do którego LP mogą potencjalnie wykonać prawo pierwokupu, jest nieważny.
ILE ZAPŁACĄ LASY PAŃSTWOWE ZA TWÓJ GRUNT?
Sprawa jest kontrowersyjna. Cena za jaką Lasy Państwowe nabędą grunt zazwyczaj jest taka jak w warunkowej umowie kupna –sprzedaży nieruchomości zawartej miedzy stronami. Jednak leśniczy ma prawo ją zakwestionować, jeśli uzna, że cena odbiega od wartości gruntu. W takim przypadku występuje on do sądu o ustalenie wartości gruntu przez rzeczoznawcę majątkowego. Nierzadko zdarza się, że skarb państwa nabywa grunt po cenie dużo niższej od tej ustalonej przez strony, co jest skrajnie niekorzystne dla zbywcy nieruchomości.